Voor u ligt de nieuwsbrief van april over het IZA Zaanstreek-Waterland. Met de nieuwsbrieven over het IZA van de regio informeren we u periodiek over belangrijke ontwikkelingen. In deze nieuwsbrief leest u over een tweetal subsidieaanvragen en gaan we o.a. in op het belang van de Ketenaanpak Valpreventie, de laatste ontwikkelingen binnen G’oud en de opgave Wonen & Zorg.
Twee ZonMw-aanvragen voor versterking van de eerstelijnszorg en regionale samenwerking
In Zaanstreek-Waterland werken we aan een sterke eerstelijnszorg en betere samenwerking tussen zorg, welzijn en het sociaal domein. Om dit te realiseren zijn twee subsidieaanvragen ingediend bij ZonMw, passend binnen de doelen van het Integraal Zorgakkoord (IZA).
Door de toenemende zorgvraag en verschillen tussen inwoners groeit de behoefte aan samenhang en slagkracht in de regio. Vooral kleinere zorgaanbieders en welzijnsorganisaties hebben moeite om goed mee te doen. Met deze projecten pakken we dat aan en leggen we een stevige basis voor de toekomst.
Aanvraag 1: Versterking organisatie eerstelijnszorg
De eerste subsidieaanvraag richt zich op het opzetten van een Regionaal Eerstelijns Samenwerkingsverband (RESV). In dit samenwerkingsverband trekken huisartsen, apothekers, fysiotherapeuten, diëtisten, wijkverpleging en het sociaal domein samen op. Het doel is om de eerstelijnszorg regionaal goed te organiseren en af te stemmen op de behoeften van inwoners en wijken.
Met het RESV versterken we de organisatiegraad van de eerstelijnszorg en zorgen we dat ook kleinere praktijken en disciplines goed vertegenwoordigd zijn in regionale afspraken en besluitvorming. Hierdoor ontstaat meer slagkracht om samen te werken aan preventie, passende zorg en het verbeteren van de toegankelijkheid van de zorg.
Daarnaast biedt het RESV-ruimte om regionale samenwerkingsafspraken te maken, gezamenlijke projecten op te pakken en de beschikbare capaciteit beter te benutten. Dit is essentieel om de zorg in de toekomst toegankelijk te houden en om inwoners beter te ondersteunen bij hun hulpvraag.
Doelen:
- In 2030 is het RESV volledig actief en werkt het vraaggericht, vanuit de behoefte van de wijk en de inwoners.
- De samenwerking tussen eerstelijnszorg en sociaal domein wordt structureel versterkt.
- Er ontstaan duidelijke samenwerkingsafspraken en een gezamenlijke agenda voor de regio.
De subsidieaanvraag is in februari 2025 ingediend. Uiterlijk mei 2025 wordt de uitslag verwacht.
Aanvraag 2: Ontwikkeling en versterking regionale samenwerkingsstructuur
De tweede subsidieaanvraag heeft als doel om de regionale samenwerking en governance structureel te versterken. Hiermee creëren we een stevig fundament voor de uitvoering van de IZA-opgaven in Zaanstreek-Waterland, waarbij zorg, welzijn, gemeenten en inwoners gelijkwaardig samenwerken.
We investeren in het beter organiseren van de samenwerking en rollen, het opzetten van een programmateam en het aanstellen van een onafhankelijke voorzitter, die de kerngroep aanstuurt. Door deze structuur kunnen we sneller schakelen, beter sturen op de voortgang en effectiever samenwerken over domeinen heen.
Een belangrijk onderdeel van deze aanvraag is de ontwikkeling van lerende netwerken. Hierin delen zorg- en welzijnsprofessionals kennis en ervaringen en wordt samengewerkt aan innovatie en verbetering van de zorg.
Kernpunten:
- Oprichting van een sterk programmateam met duidelijke rollen en taken.
- Meer sturing in de uitvoering van de IZA-opgaven.
- Structurele samenwerking tussen zorg, welzijn, gemeenten en inwoners.
- Lerende netwerken voor kennisdeling en het versterken van samenwerking tussen het sociaal en medisch domein.
Resultaat eind 2026:
- Een goed georganiseerde regionale structuur waarin alle partners hun rol en bijdrage leveren.
- Gezamenlijke sturing op regionale doelen en projecten, inclusief borging van financiering.
- Inwoners denken en doen structureel mee bij het bepalen van de koers van zorg en ondersteuning in de regio.
De subsidieaanvraag wordt in april 2025 ingediend. Uitslag volgt in september 2025.
Meer weten of meedenken?
Wil je meer weten over deze projecten of meedenken over de invulling van de regionale samenwerking? Neem dan contact op met de kerngroep IZA/GALA Zaanstreek-Waterland via info@izazaanstreekwaterland.nl. We houden je via deze nieuwsbrief op de hoogte van de voortgang en de uitkomsten van beide subsidieaanvragen.
Ketenaanpak Valpreventie: Samenwerking in Zaanstreek-Waterland
Elke vijf minuten belandt een 65-plusser op de spoedeisende hulp na een val. Dit heeft grote gevolgen voor zelfredzaamheid, zorgkosten en kwaliteit van leven. In 2020 overstegen de medische kosten al 1 miljard euro. Het kenniscentrum voor letselpreventie, VeiligheidNL, verwachtte toen al dat bij ongewijzigd beleid de zorgkosten door valongelukken bij ouderen binnen tien jaar zou verdubbelen naar 2,4 miljard euro per jaar.
Gemeenten zijn vanuit het Integraal Zorgakkoord (IZA) en het Gezond en Actief Leven Akkoord (GALA) verantwoordelijk voor de Ketenaanpak Valpreventie. In Zaanstreek-Waterland is deze aanpak al goed ingebed.
De Ketenaanpak Valpreventie: vier essentiële stappen
De aanpak volgt regionale richtlijnen en bestaat uit:
- Opsporen valrisico: Zorg- en welzijnsprofessionals signaleren ouderen met verhoogd valrisico via drie vragen over vallen, angst en mobiliteit.
- Bepalen mate van valrisico: de zorgprofessional of beweegmakelaar bepalen de mate van valrisico.
- Laag risico: Beweegmakelaar begeleidt inwoner naar sportaanbod.
- Matig risico: Doorverwijzing naar een valpreventieve interventie.
- Hoog risico: Verwijzing naar zorgverlener voor valrisicobeoordeling.
- Valrisicobeoordeling bij hoog risico: Uitgevoerd door huisarts, praktijkondersteuner of valanalist, onder eindverantwoordelijkheid van de huisarts of specialist ouderengeneeskunde.
- Valpreventieve interventie en doorgeleiding bij matig- en hoog risico:
- Matig risico: Deelname aan erkende valpreventieve interventie, ingekocht door gemeente.
- Hoog risico: Valpreventieve interventie via de Zorgverzekeringswet.
De beweegmakelaar vormt de brug tussen zorg en sport en begeleidt en stimuleert ouderen naar passend beweegaanbod, ook na afronding van de valpreventieve interventie.
Lokale aanpak
Lokale valpreventieketens zijn door gemeenten opgezet, daarbij ondersteund door de GGD, waarin professionals uit zorg en welzijn samenwerken om valpreventie structureel in te bedden.
Waar staan we nu?
Onder begeleiding van GGD Zaanstreek-Waterland en ZONH zijn regionale afspraken geformaliseerd. Valpreventieve interventies worden aangeboden en voor de hoog risicogroep vanaf Q2 2025 vergoed binnen de Zorgverzekeringswet.
Vervolgstappen
ZONH en GGD ontwikkelen een regionale handreiking met de afspraken voor de ketenpartners. Deze verschijnt voor de zomer van 2025. Regionale begeleiding door ZONH en de GGD wordt verbreed naar meerdere ketenaanpakken (o.a. GLI en Welzijn op Recept). Coördinatie van de lokale ketens dient geborgd te worden.
Nieuws van G’oud
Recent verscheen een nieuwe editie van de Nieuwsbrief van G’oud. Hierin o.a. een interview met Ingrid van Maarschalkerweerd, die recent toetrad tot het kernbestuur van G’oud. In een inspirerend interview deelt zij haar visie op ouderzorg en welzijn. “Ik sta voor een geïntegreerde invulling van zorg en welzijn, waarbij de behoeften van de ouderen centraal staan”.
Lees het hele interview
Verder aandacht voor Community Care, dat recent kansrijke initiatieven en locaties onderzocht, wat leidde tot nieuwe projectdefinities en de keuze van 3 pilotlocaties. Lees het volledige nieuwsbericht.
Hoe zorgen we ervoor dat zorg en welzijn naadloos samenwerken voor ouderen? Nicole de Reuver, projectleider Samenwerken in de eerste lijn, gaat in op wat G’oud voor haar betekent en op het belang van een gedeeld inzicht en het organiseren van een ‘zachte landing in de wijk’. Lees het interview.
Link naar de G’oud Nieuwsbrief
Wil je nog meer weten en lezen over alle ontwikkelingen bij G’oud? Hierbij een aantal links:
Paula Jong-Torn over de opgave Wonen & Zorg
In december 2024 ben ik voor 16 uur per week gestart als opgaveregisseur Wonen & Zorg. Samen met de gemeenten in de regio en tal van partners, geef ik vorm aan een uitvoeringsagenda voor de geprioriteerde opgave Wonen & Zorg. Wethouder Harrie van der Laan is hiervoor bestuurlijk verantwoordelijk.
In vergelijking tot de andere geprioriteerde IZA-opgaven, is Wonen & Zorg wat later voorzien van een opgaveregisseur. Maar dankzij veel voorbereidend werk in het netwerk van gemeenten en diverse organisaties, hebben de contouren van de uitvoeringsagenda inmiddels al gestalte gekregen. Ook is vorig jaar een mooie regionale woonzorganalyse opgesteld, waarop wij kunnen voortborduren. Uitgangspunt is dat iedereen prettig en betaalbaar moet kunnen wonen. Maar voor ouderen en diverse aandachtsgroepen is vaak net wat extra nodig. Het vraagt ook om een passende woon- en leefomgeving en voldoende ondersteuning. Hiervoor is een slim samenspel nodig tussen gemeenten, woningcorporaties, zorgaanbieders, marktpartijen en burgers.
Domein overstijgend samenwerken
Naast mijn werk als opgaveregisseur ben ik werkzaam als senior beleidsadviseur Zorg & Veiligheid bij de gemeente Zaanstad. Vanuit die functie was ik al gewend om domein overstijgend samen te werken met de gemeenten in de regio, diverse partners en vertegenwoordigers van het client- en familieperspectief. Dat is binnen Wonen & Zorg ook cruciaal om vooruitgang te boeken. Belangrijk is dat we meer elkaars taal leren spreken en elkaars denkwerelden leren begrijpen. De een zal bijvoorbeeld wat meer gericht zijn op een snelle en passende oplossing voor de kwetsbare inwoner, terwijl de ander meer gericht is op de lange termijn oplossing binnen de brede bouwopgave. We werken daarom samen aan gezamenlijk eigenaarschap en gedeelde verantwoordelijkheid. Dit vraagt ook een gezamenlijk perspectief waarmee we de neuzen kunnen richten.
Gezamenlijk perspectief
We werken daarom aan een gezamenlijk perspectief, met gebruikmaking van de lokale woonzorgvisies die inmiddels zijn opgesteld in diverse gemeenten. Ouderen worden gefaciliteerd en gestimuleerd om langer thuis te blijven wonen, door middel van laagdrempelige zorgdiensten, passende en geclusterde woonvormen, woningaanpassingen en het tegengaan van eenzaamheid. Daarbij streven we naar efficiënte inzet van capaciteit en middelen van de zorgorganisaties. Op basis van de data uit de regionale woonzorganalyse wordt gezamenlijk gewerkt aan een betere match tussen de vraag naar- en het aanbod van passende (woon)ruimten voor ouderen en diverse aandachtsgroepen. Als de huidige (woon)situatie niet passend is, werken we preventief aan tijdige doorstroom van ouderen en aandachtsgroepen naar passende(r) woonvoorzieningen. We werken daarbij aan bewustzijn en gezamenlijke, uniforme regelingen. Hiermee willen we verergering van hun problematiek, terugval of (crisis) in instellingen plaatsingen voorkomen. Daarbij moeten we rekening houden ontwikkelingen op de arbeidsmarkt. Omdat er schaarste ontstaat aan zorgprofessionals en zorgplekken, wordt ingezet op het beter benutten van welzijn, ontmoeting en het informele netwerk. Bij dit alles staan de behoeften van de inwoners centraal, met oog voor de omgeving en de uitvoerbaarheid voor professionals. In de samenwerking willen we continu van elkaar blijven leren, reflecteren en verbeteren. We blijven kritisch op wat werkt en aansluit bij de behoeften van de inwoner.
Puzzel
Domein overstijgend samenwerken vraagt ook dat we denken in mogelijkheden en dwars door alle kokers van organisaties, wet- en regelgeving en financiering opereren. Binnen Wonen & Zorg doen zich momenteel veel ontwikkelingen voor op diverse niveaus; lokaal, regionaal, provinciaal, metropoolregio Amsterdam (MRA) en landelijk. Het is een hele puzzel om helder te krijgen wat er op welk niveau gebeurt. Ook zijn er verschillende financieringsbronnen die helpend kunnen zijn, als kennen deze allemaal hun grenzen en zijn die vaak tijdelijk. Voor de komende periode is het een uitdaging om samen met elkaar deze puzzel te leggen. Daarbij is uitgangspunt dat we geen dingen dubbel willen doen, maar elkaar versterken en werkende elementen zo goed mogelijk willen benutten. Ook voor de besluitvorming zullen we zoveel mogelijk aanhaken bij goed werkende, bestaande regionale structuren, zoals G’oud (i.r.t. ouderen) en ‘Allen voor Een’ (i.r.t. aandachtsgroepen op snijvlak zorg & veiligheid).
Vijf pijlers
Onze (voorlopige) uitvoeringsagenda Wonen & Zorg is gestoeld op vijf pijlers, te weten:
- Regio in beeld (monitoring en stimuleren betere match tussen vraag en aanbod)
- Bewustwording (van ouderen en diverse aandachtsgroepen)
- Beschikbaarheid zorg (slimme combinatie van wonen, welzijn en zorg)
- Preventie en doorstroming (m.bv. uniforme, regionale afspraken)
- Bovenlokale, regionale voorzieningen (voor personen die tussen wal en schip vallen)
Alle betrokken gemeenten en relevante partners uit Zaanstreek-Waterland worden uitgenodigd deel te nemen aan een of meerdere projectgroep(en) op de afzonderlijke pijlers van het uitvoeringsplan Voor elke pijler is/wordt een trekker aangesteld die bezig is met de vorming van een projectgroep op zijn/haar pijler. Daarin wordt de aanpak per pijler verder uitgewerkt, rekening houdend met o.a. de wensen van inwoners, bestaande ‘good practices’, opgehaalde aandachtpunten, financiële mogelijkheden en behoeften uit het netwerk van wonen en zorg. De trekkers van de verschillende pijlers sluiten aan bij een ‘groot comité, waarin we de ‘overall’ voortgang van het uitvoeringsplan Wonen & zorg gaan monitoren en toezien op de onderlinge verbinding tussen de pijlers en de andere geprioriteerde IZA opgaven.
Uiteraard is de geïnteresseerde lezer welkom om mee te denken over de uitvoeringsagenda Wonen & Zorg of deel te nemen aan een van de projectgroepen. Dit kun je kenbaar maken aan paula.jong@zaanstad.nl
Jantine Kloppenburg, de nieuwe programmamanager IZA.
Begin maart ben ik gestart als programmamanager IZA en neem daarmee de rol van Cindy Meinen over. Ik vertegenwoordig de gemeenten in het ondersteuningsteam en ben de schakel tussen de opgaves en de gemeentelijke besluitvorming rondom de SPUK IZA.
Zowel de regio als het Integraal Zorg Akkoord is mij niet onbekend. Begin 2024 was ik nog aangesloten bij de tafel Welzijn en Sport als Provinciaal Manager van Team Sportservice. Naast de regio Zaanstreek-Waterland was ik ook in de regio Noord-Holland Noord nauw betrokken bij het IZA. Ik maak graag gebruik van mijn ervaring en netwerk daar, maar weet dat deze regio weer andere uitdagingen heeft en dus van kopiëren en plakken geen sprake is. Met mijn achtergrond in de sport- en gezondheidsstimulering ken ik de uitdagingen die op het sociaal domein afkomen.
Ik kijk er naar uit om vanuit mijn rol als programmamanager bij te dragen aan een soepele transitie van zorg naar gezondheid in deze prachtige maar zeer diverse regio. Mocht je nader kennis willen maken, stuur dan een mail naar j.kloppenburg@purmerend.nl, dan maak ik graag een afspraak.
